Die BELA Bill gaan konflikte veroorsaak

Doen dit dan eerder nie

Die Suid-Afrikaanse Regering van Nasionale Eenheid is 'n koalisie-regering en, soos met verskeie koalisies, kan dit net werk as die partye bereid is om die potensiële konflikte te bestuur. Konflikbestuur verhoed dat die belangehebbendes die proses saboteer maar implementer eerder kreatiewe oplossings wat deur die onderskeie partye ondersteun word.

Een groot moontlike bron van konflik is die nuut voorgestelde BELA-wetsontwerp. Dit het 'n paar beduidende gebreke vanwee 'n gebrek aan historiese konteks. 'n Mens kan net wonder hoe sulke onsin kon insluip sonder dat dit reeds heelwat vroeer bespeur word.

Een van hierdie bronne van konflik gaan oor die kwessie van taal. Ek is in 'n unieke posisie om 'n ingeligte opinie oor die voorgestelde wysigings te gee, want toe ek op die Universiteit van Pretoria se Studenteraad was, het ek die portefeulje van Veeltaligheid en Kultuur beklee. Gedurende daardie jaar het ek baie ure spandeer om die geskiedenis van hierdie omstrede kwessie te lees en te verstaan en waarom taal so emosioneel gelaai is. Ek is 'n polyglot wat vlot is in vier tale en geselsend in twee ander.

Die kwessie van taal was nog altyd omstrede in Suid-Afrika se geskiedenis en emosie het gewissel afhangend van wie aan bewind was. Byvoorbeeld, tydens die Soweto-onluste is die Afrikaanse taal op swart studente afgedwing. Dit het gelei tot die 1976-studentprotes wat bekend geword het vir die Apartheidsregering se bloedige konflik met skoliere toe hulle 'n verpligte Afrikaanse kurrikulum geweier het. Toe Andries Treurnicht, die minister wat dit afgedwing het, in die parlement gevra is of hy die swart studente geraadpleeg het, was sy antwoord: “Nee, ek het nie en ek gaan ook nie.” Hierdie oomblik in die land se geskiedenis was begin van groot veranderinge. Hoe ook taal is baie na aan die hart van elke moedertaalgebruiker en moet gerespekteer word.

Daar is 'n ander aspek van hierdie geskiedenis wat selfs minder in die openbaar bespreek word. Meer as 100 jaar gelede, met die bekendstelling van die Milner-skole, was daar 'n aktiewe poging deur Groot-Brittanje om slegs Engelstalige skole in Suid-Afrika te skep. Die aanslag op Nederlands (wat later in ‘n sogenaamge ‘n ‘verskanste’ Kombuistaal en Afrikaans ontwikkel het) was die sleutelkwessie wat Afrikaner-nasionaliste gemobiliseer het. In 1948 het dit mag in Suid-Afrika oorgeneem.

By Milner-skole is Afrikanerkinders nie toegelaat om hul taal – Nederlands – te praat nie. Enige kind wat op die skoolterrein gehoor is in Nederlands, is gedwing om voor die klas te staan en te sê: "Ek is 'n aap, ek het Nederlands gepraat."

Die ervaring – van gedwonge verengelsing – het Afrikaners gemotiveer en hul nasionalistiese ywer te verdiep. Dit was ‘n emosionele vernedering het hulle gemotiveer om hul eie skole te bou en hul kinders te leer om hul taal te waardeer en lief te hê.

Taal speel net so 'n belangrike rol in die vorming van nasionale identiteit as wat rassebeleid doen. As die Suid Afrikaanse Regering van Nasionale Eenheid probeer om 'n De Facto-verbod op Afrikaanse skole af te dwing, gaan dit groot interne verdeeldheid uitlok.

In 2001 het Thabo Mbeki se regering Afrikaans geïdentifiseer as 'n bron van konflik in Suid-Afrika. Hy het die Gerwel-kommissie opdrag gegee, gelei deur Jakes Gerwel, 'n Suid-Afrikaner en anti-apartheidsaktivis wat hoofsaaklik in Afrikaans geskryf het, om dit te ondersoek en aanbevelings te maak.

Gerwel het taal geïdentifiseer as 'n bron van konflik en verskeie voorstelle aan die SA-regering gemaak.

“In 2001 the Mbeki government appointed a committee under the chairmanship of Dr. Jakes Gerwel to investigate the matter. It recommended that Afrikaans as a medium of instruction had to be guaranteed at least at two institutions. There had to be a statutory obligation on them to promote Afrikaans “systematically” and conscientiously” as a medium of scientific research and public communication. There had to be an annual report to Parliament. Unfortunately the Afrikaans vice chancellors wasted this opportunity.”

Dit is belangrik om te aksentueer, dat President Thabo Mbeki bereid was om verskeie van die aanbevole hervormings te implementer. Wat die implementering gekniehalter het was die Afrikaanse visekanseliers wat nie kon ooreenkom watter twee universiteite, een in die noorde en een in die suide, Afrikaanse-medium instellings moes bly nie. Mbeki se oorwegings hieroor is gedeel deur sy voorganger Nelson Mandela, wat ook ondersteunend was van 'n Afrikaanse universiteit.

Mnr Mandela het gesê dat uit 20 universiteite dit moontlik moet wees om ten minste een universiteit te vind wat kan omsien na die ontwikkeling van Afrikaans

Vandag is daar min Afrikaanse universiteite oor in die praktyk, met die Universiteit van Potchefstroom een van die paar moontlike uitsonderings, wat nog klasse in Afrikaans aanbied, en nou kom die BELA-wetsonderwerp vir die skole.

Die BELA-wetsontwerp wat tans in die parlement bekendgestel word, maak geen verwysing na die historiese konteks van taalprobleme in Suid-Afrika nie. Hierdie oorsig sal tot hernude konflik lei. Die Demokratiese Alliansie (DA) is reeds onder groot druk oor hierdie kwessie. Afrikaner-aktiviste soos Afriforum protester luidkeels, en ek vermoed dat die situasie nie gaan verbeter nie.

Maar afgesien van die taalkwessie, is 'n ander groot probleem met die BELA-wetsontwerp dat dit gebaseer is op gebrekkige data. Die mandaat vir verpligte Graad R het geen vaste bewyse om dit te ondersteun nie. Die wetsontwerp is gebaseer op die dogma dat daar bewyse is dat dit voordelig gaan wees vir “vroeë kinderontwikkeling” en dat tuisonderrig “gereguleer moet word,” terwyl die teendeel eintlik waar is.

Hierdie verkoopsfoefie van die regering is goedkoop propaganda.

• Grade R, the reception year before Grade 1, will now be compulsory.

• This will enhance our focus on Early Childhood Development.

• It will ensure young children are better prepared for formal schooling.

• The law requires schools to apply the same standards for the admission of learners.

Soos kinderpsigoloog Dr. Peter Gray uitgewys het, is daar geen wesenlike bewyse is vir baie van die bewerings dat "bewys-gebaseerde onderwys" en "vroeë kinderontwikkeling" voordelig geverifieer kan word nie.

Wat is hierdie “deurdagte bewyse?” Die skrywers verwys na ongeveer 20 navorsingstudies (min of meer, afhangende van wat jy as 'n studie beskou), en ek het hulle nagegaan. Die bewyse is dit: As jy 'n eksperiment in kleuterskole doen waar kinders in sommige klasse maar nie ander nie eksplisiet wiskunde- of geletterdheidsvaardighede geleer word, en jy toets hulle op daardie vaardighede aan die einde van die kleuterskooljaar — of in sommige gevalle aan die begin van kleuterskool — presteer diegene wat die vaardighede geleer is beter as dié wat nie.

Met sulke slordige data is dit die beste om nie die nuwe regeringswetsontwerp te aanvaar nie. Die potensiele konflik wat hierdie wetgewing kan ontlok is nie behoorlik gedebateer, gekonsulteer en verreken nie en kan skadelike gevolge he vir die goeie vordering wat daar wel tans met die RNE gemaak word het.